به نقل از «تین نیوز»

رساله اخلاق در صنعت هوانوردی| قسمت ششم

تاریخ انتشار: ۱۹ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۸۲۴۸۵

تین نیوز خلیل الله معمارزاده :

در قرن بیستم، موضوع جدیدی به نام اخلاق کاربردی شکل گرفت که رابطه بین تئوری ها و اعمال اخلاقی را در محیط های کاری بیان می کند، اینکه چگونه باید عمل کنیم.

رساله اخلاق در صنعت هوانوردی| قسمت اول رساله اخلاق در صنعت هوانوردی| قسمت دوم رساله اخلاق در صنعت هوانوردی| قسمت سوم رساله اخلاق در صنعت هوانوردی| قسمت چهارم رساله اخلاق در صنعت هوانوردی | قسمت پنجم

تا کنون بینش های منحصر به فردی در مورد رابطه بین نظریه های اخلاقی و صنعت هوانوردی ارائه شده است و لازم است کلیه فعالان هوانوردی درک وسیعی از ابعاد اخلاقی صنعت هوانوردی داشته باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از آنجایی که ایمنی در هوانوردی بسیار اهمیت دارد، طبیعی است اخلاق ایمنی هوانوردی یکی از مباحث کلیدی باشد.

یک روش معقول مطمئناً داشتن استانداردها و معیارهای اندازه گیری اخلاقی است تا اطمینان حاصل شود که همه به احتمال زیاد در مورد درستی پاسخ و تصمیم گیری اخلاقی به یک توافق اجماعی می رسند. حال این ارزیابی و اندازه گیری اخلاقی یا بر مبنای پیامدهاست یا بر مبنای شاخص های فضیلت یا معیارهای اخلاق حقوقی.

برای بررسی معیارها هم سه رویکرد استدلال اخلاقی نتیجه گرایانه، وظیفه گرایانه و موقعیت گرایانه وجود دارند.

استدلال نتیجه گرایانه بر اساس پیامد برای چه کسی بین دو سر طیف خودخواهی و خودباختگی قرار می گیرد. فایده گرایی شکل شناخته شده ای از پیامدگرایی اخلاقی است.

استدلال وظیفه گرایانه وظیفه شناسی و انجام وظایف اخلاقی طبق قوانین و فرایض اخلاقی است.

استدلال نتیجه گرایانه با استدلال وظیفه گرایانه در ارزیابی عوامل انسانی Human Factors کاملا متفاوت عمل می کند. استدلال نتیجه گرایانه از جنس هستی گرایانه Existential است و منجر به یک  Pluralism، تساهل و مدارای اخلاقی می گردد، در حالیکه استدلال وظیفه گرایانه از جنس بایستی گرایانه Deontological است و با دستورالعمل های عملیاتی استاندارد SOPs  قابل اعمال و کنترل هستند و در حیطه اراده عوامل انسانی رفتارهای اخلاقی را با توجه به هنجارها و قواعد استاندارد جهانی و بین المللی اخلاق پذیرفته شده و اجماعی مانند انکس های پیمان جهانی شیکاگو (ICAO) ارزیابی می کنند و نیات، انگیزه ها، راست گویی و صدق و وجدان حرفه ای در مرکز این فلسفه اخلاقی قرار می گیرند. هم پیامدگرایی یا فایده‌گرایی و هم وظیفه‌گرایی رویه‌های تصمیم‌گیری کاملاً روشنی را برای انتخاب های اخلاقی ارائه می‌دهند.

یکی از جنبه های استدلال وظیفه گرایانه، استدلال مبتنی بر حقوق است که اخلاق را مجموعه ای از حقوق اخلاقی می داند. این حقوق اخلاقی متعلق به فرد یا کشور به عنوان عضوی از جامعه جهانی اخلاقی است و مشخص می کند که چه نوع رفتاری نسبت به یکدیگر ممنوع، مجاز یا الزامی است. از آنجایی که انسان ها و کشورها در یک محیط جامعه بین المللی زندگی می کنند حقوق طبیعی جهت زندگی خوب در کنار همدیگر بر اساس قراردادهای اجتماعی شکل می گیرد و لازمه آن تقویت همکاری های متقابل است. در این راستا، ما مجبور خواهیم بود برخی از حقوق طبیعی خود را به نفع جامعه و محیط بین الملل محدود کنیم یا از آنها چشم پوشی نماییم.

استدلال موقعیت گرایانه مبتنی بر فضیلت هر دو استدلال نتیجه گرایانه و وظیفه گرایانه را در بر می گیرد و بر اساس موقعیت ها و پارامترهای اقتضایی ثابت و مطلق فضیلت در جای مناسب نسبی بین دو سر طیف وظیفه گرایانه تا پیامدگرایانه قرار می گیرند. فضایل بخشی از شخصیت فرد است که به عنوان نیروهای هدایت کننده یا تعیین کننده در نحوه عملکرد فرد و نوع تصمیم گیری های وی تبدیل می شوند. مهم ترین فضیلت ها که فضایل دیگر به آن وابسته هستند فضایل پنجگانه خرد، حق، صبر، بیم(احتیاط) و امید است.

به این معنا اعمال اخلاقی صحیح در ظرف موقعیت‌های خاص خود ارزیابی می شوند. در این نگرش اخلاقی توجه ما به ویژگی‌های موقعیت‌های اخلاقی تغییر می کند که افراد خاص در شرایط خاص با انتخاب‌های خاصی بر اساس اطلاعات، امکانات و داده های در دسترس روبرو هستند و ارزیابی های اخلاقی به اندازه تلاش به قدر وسع افراد سنجیده می شوند.

در اخلاق داده محور هوانوردی اصول چشم اندازها Vision در بعد اخلاق نظری ثابت و مطلق هستند (مانند ایمنی، امنیت، رفاه عامه مردم، خیر عمومی، حفظ محیط زیست و...)، هر چند وصول کامل به آنها چه تک تک چه با هم غیرممکن است، با این وجود نقاط مرجع ما برای ناوبری اخلاق عملی هستند که وابسته به موقعیت ها و بر اساس داده ها قرار می گیرند و نسبی هستند. به عبارت دیگر به یک نظام اخلاق عملی نسبی مبتنی بر داده ها و شرایط و موقعیت ها برای وصول حداکثری و بهینه به چشم اندازهای مطلق و ثابت با توجه به محدودیت های متغیر می رسیم.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: صنعت هوانوردی موقعیت ها بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۸۲۴۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت‌الله جاودان: با مراقبه و محاسبه اعمال به رحمت الهی می‌رسیم

آیت‌الله «محمدعلی جاودان» استاد اخلاق حوزه علمیه تهران شامگاه پنجشنبه، ششم اردیبهشت‌ماه در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که در مسجد امام خمینی(ره) بازار تهران برگزار شد، گفت: ماه مبارک رمضان، عید اولیای خدا بود، شاید گاهی به ضعف و زحمتِ روزه‌داری می‌افتادید، اما یک جریان شادمانی فوق‌العاده‌ای در این ماه برای اولیای خدا اتفاق می‌افتد.

وی بیان کرد: اگر کسی صاحب همت باشد می‌تواند یک سال قبل از ورود به ماه مبارک رمضان از خودش مراقبت کند که حداقل مراقبت هم این است که در این یک سال به‌ هیچ‌وجه گناه نکند، چنین فردی می‌تواند در ماه مبارک رمضان جایزه‌اش را بگیرد و این ماه عید او شود. از ترک گناه بالاتر این است که انسان حتی فکر گناه هم نکند و به همه واجبات عمل و همه محرمات را ترک کند.

این استاد اخلاق با بیان اینکه ماه مبارک رمضان را ماه ضیافت‌الله می‌گویند، گفت: کسی که به مهمانی کسی می‌رود، مگر می‌شود صاحبخانه را نبیند، اولیای خدا و کسانی که لایق این مهمانی در این ماه مبارک هستند رحمت خدا در این ماه برای آنها اتفاق می‌افتد و مشمول رحمت الهی می‌شوند تا حدی‌ که رحمت را می‌بینند و می‌چشند.

جاودان ادامه داد: پیش‌نیاز رسیدن به رحمت الهی در ماه مبارک رمضان، مراقبتی است که طی یک سال قبل از ورود به این ماه باید داشته باشیم و کاری که خدا راضی نیست را انجام ندهیم. ما باید آرزوی دیدن رحمت الهی را داشته باشیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم.

وی در بخش دوم سخنان خود با اشاره به طرح نور نیروی انتظامی در بحث حجاب گفت: دولت و نیروی انتظامی یک کار بزرگ را در بحث حجاب بر عهده گرفته‌اند و به کسانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند، محترمانه تذکر می‌دهند و به‌صورت مستند آنها را توجیه و قانع می‌کنند که به اهمیت حجاب پی ببرند. این کار نیروی انتظامی زحمت بزرگی است، چراکه با این طرح در مقابل دشمنان که با تبلیغات فراوان سعی در رواج بی‌حجابی در جامعه دارند، ایستاده است.

استاد درس اخلاق در توصیه به بانوان محجبه اظهار کرد: در این ایام و هجمه دشمن به حجاب، بانوان مذهبی هر چه می‌توانند با پوشش بهتر در ترویج حجاب کمک کنند و پوشش حجاب خود را بیشتر از گذشته رعایت کنند و پوشش بیشتری داشته باشند که وقتی دیگران آنها را می‌بینند باعث امر به‌ معروف شوند و همه مردم نیز برای ترویج حجاب دعا کنند.

جاودان با طرح این پرسش که چه‌ کار کنیم تا مشمول رحمت خدا قرار گیریم، گفت: خداوند در آیه ۴۵ سوره یس می‌فرماید: «وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَمَا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ و هنگامی که به آنان گویند، از آنچه عذاب‌های دنیا و آخرت پیش رو و پشت سر شماست بپرهیزید تا مورد رحمت قرار گیرید به این هشدار قطعی و یقینی توجه نمی‌کنند»، خداوند توصیه فرموده که به گذشته و آینده خود نگاه کنید تا مشمول رحمت قرار گیرید.

استاد اخلاق حوزه علمیه تهران ادامه داد: منظور از اینکه به گذشته خود نگاه کنید؛ یعنی اگر فلان روز با دوست خود تند حرف زدید الان بروید، او را پیدا کنید و از او حلالیت بگیرید و بعد از آن هم تصمیم بگیرید دیگر چنین رفتار تندی نداشته باشید و کلاً حرفی که خدا راضی نیست را نزنید و مراقب تمام اعضا و جوارح خود باشید که گناه نکنید. این کار شما باعث می‌شود که خدا هم به شما رحم کند و مشمول رحمت الهی شوید.

وی افزود: کسب رحمت الهی نیاز به مقدمه دارد؛ شما کاری کنید که از رحمت خدا برخوردار شوید و اگر مشمول رحمت شدید بعد از آن دیگر هیچ غصه‌ای نمی‌خورید و نگران نیستید و حتی غصه رزق ‌و روزی و فرزند و خانه را هم نخواهید داشت. بنابراین، اگر مواظب خودتان باشید، دست و زبان و گوش و چشم و زبان خود را مراقبت کنید، مورد رحمت خدا قرار می‌گیرید و بعد از آن دیگر هیچ مشکلی در رندگی نخواهید داشت و زندگی‌تان به برکت رحمت خدا آسان خواهد شد. پس اگر از خود مراقبت و مواظبت کنید به این رحمت می‌رسید. رحمت خدا درجات و مراتبی دارد که هر چه بیشتر تلاش کنید مراتب و درجات بیشتری نصیبتان می‌شود.

این استاد اخلاق با اشاره به ثمره کسب رحمت و فضل الهی اظهار کرد: خداوند در آیه چهارم سوره جمعه می‌فرماید: «ذَٰلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ؛ برانگیختن به پیامبری و مسئولیت عظیم تعلیم‌ و تربیت، فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد عطا می‌کند، و خدا صاحب فضل بزرگ است.» فضل خداوند مرحمت زیادی است و کسی که برخوردار از رحمت و فضل خدا شود در زندگی کم نمی‌آورد.

جاودان افزود: خداوند قدرت بی‌نهایت است که اگر با او ارتباط بگیرید رحمتش را به شما می‌دهد. البته برای رسیدن به آن باید مراقبه و محاسبه داشته باشید و بر رفتار و اعمالتان مواظبت کنید تا بر اثر آن مشمول رحمت خدا شوید. بنابراین خدا هر کس را بخواهد در رحمت خودش وارد می‌کند اما گناه و حسد و چشم‌چرانی مانع این ورود است و نمی‌توان مشمول رحمت خدا شد. رحمت خدا مشمول فرد صالح می‌شود، کسی که اعمالش درست است و حسادت و بخل ندارد و بی‌حیا نیست و کارش را دقیق و درست انجام می‌دهد و خسته هم نمی‌شود.

وی در پایان گفت: اگر بکوشید می‌توانید رحمت الهی را به دست آورید لذا باید واجبات را دقیق انجام دهید و گناه را به دقت ترک کنید؛ این راه کسب رحمت الهی است، پس پاک باشید و گناه نکنید تا مشمول رحمت خدا شوید چون دنیا و آخرتتان نیز آباد می‌شود.

منبع: خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا